ဟင္းခတၼႈန႔္အ်ဖစ္ အသုံး်ပဳေနၾကတဲ့ အခ္ိဳမႈႏ္႔ႏြင့္ အထူးဂ႐ု်ပဳသင့္ေသာ က္ႏ္းမာေရးအႏၲရာယ္
၁၉၀၈-ခုႏွစ္မွ စ၍ ဂ်ပန္ပါေမာကၡ ကီရာနအဲ အီကဲဒါဆိုသူက ဂ်ဳံ၊ႀကံ၊ ပီေလာပီနံဥ၊ ေရညႇိစသည့္ သဘာဝပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ ဂလူတာမိတ္(GLUTAMAIE)ဓာတ္ကို ထုတ္လုပ္၍
ဆိုဒီယမ္ဆားတို႔ ေပါင္းခံလိုက္ေသာအခါ ဟင္းခပ္လွ်င္ အရသာရွိေသာ MONOSODIUMGLUTAMATE) MSGေခၚအခ်ိဳမႈန႔္ကို ရသည္။
အဆိုပါအခ်ိဳမႈန႔္ကို အာဂ်ီႏိုမိုတိုဟု အမည္ေပး၍(AJINOMOTO) ကမာၻသို႔ ျဖန႔္ခ်ီလိုက္ရာ လူသားတို႔ႏွစ္သက္စြဲလန္းသြားၾကသည္။
ေနာက္ပိုင္း၌ ပီေလာပီနံဥစေသာ သဘာဝပစၥည္းတို႔ကို အသုံးမျပဳေတာ့ဘဲ ဓာတုေဗဒနည္းျဖင့္ အစားထိုးခဲ့သည္။ ဓာတုနည္းျဖင့္ထုတ္လုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ အခ်ိဳမႈန႔္အႏၲရာယ္ကို ကမာၻက သိလာၾကသျဖင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက ေနာက္ပုံစံတစ္မ်ိဳးႏွင့္ ဟင္းခပ္မႈန႔္ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။
တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတပ္ထားၾကေသာၾကက္သားမႈန႔္တို႔မွာ မူလအခ်ိဳမႈန႔္မ်ားပါဝင္ေနသျဖင့္ အခ်ိဳမႈန႔္ ၾကက္သားမႈန႔္ကို ဓာတ္ခြဲလွ်င္ မိုႏိုဆိုဒီယမ္ဂလူတာမိတ္ကို ေတြ႕ရ၏။
(MONOSODIUM GLUTAMATE)ၾကက္သားအနံ႔ဓာတုအေရာင္တင္ထားသျဖင့္ ပိုမိုအႏၲရာယ္ေဘးဆိုးျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ (ငါး၊ပုဇြန္၊ ျပည္ႀကီးငါးတို႔ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ငံျပာရည္တို႔၌လည္း အခ်ိဳမႈန႔္ပါေနသည္။)
အဆိုပါၾကက္သားမႈန႔္ကို တာရွည္စြာသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ အသားပြစိစိ၊ ဗိုက္ပူ၊ ခါးတုတ္၊ ဂုတ္သားတက္၊ ေမးစိႏွစ္ထပ္၊ မ်က္လုံးအစ္၊ လက္ေမာင္းတုတ္၊ ေပါင္မွာအထစ္ထစ္ႏွင့္ ေျခသလုံးႀကီး ျဖစ္ေနၾက၏။
အခ်ိဳမႈန႔္လြန္စြာစားသူမ်ားမွာ အဝလြန္ၿပီး ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ႏွလုံးခုန္ျမန္၊ ေသြးတိုး၊ အေရျပားၾကမ္း၊ အပိန႔္ထြက္၊ မ်က္စိမႈန္၊ ရင္က်ပ္၊ ပန္းနာ၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး၊ ကိုယ္ေဖာကိုယ္ေရာင္၊
စိတ္ဂေယာင္ေျခာက္ျခား၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေက်ာက္တည္၊ ေလေျပေသြးတြင္းအဆီျမင့္တက္အစရွိေသာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား ခံစားရႏိုင္သည္။
(ပင္လယ္စာ၊ ငါး၊ စပ်က္၊ မုန႔္ညင္းတို႔ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ထားေသာ သဘာဝဟင္းခပ္မႈန႔္မ်ားကို သုံးစြဲသင့္သည္။)
စားေသာက္ဖြယ္မ်ားအရသာရွိၿပီး စားေကာင္းေစလိုလွ်င္ အေရာင္မခြၽတ္ထန္းလ်က္ကို ပါးပါးလွီး၍ ဆားသင့္႐ုံထည့္သုံးလွ်င္ အႏၲရာယ္ကင္းေသာ ဟင္းခပ္မႈန႔္ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳမႈန႔္ဆိုတာ ဘာလဲ
ဘယ္ေလာက္မ်ားအႏၲရာယ္ ေပးႏိုင္လဲ သိေစခ်င္
ေရရွည္ မွန္မွန္စားသြားရင္ ဒီေလာက္အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိဳမႈန႔္ဆိုတာ Monosodium glutamate(MSG)လို႔ေခၚတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
Glutamic Acid လို႔ေခၚတဲ့ Amino Acid တစ္မ်ိဳးပါဝင္ၿပီး စားစရာထဲထည့္လိုက္ရင္ Free Glumate ေတြ အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားကာ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ အရသာကို ဓာတုနည္းနဲ႔ လွ်ာေပၚမွာ ဆပြားတိုးေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန႔္ဟာ ဟင္းခပ္ပစၥည္းတစ္ခု ဟုတ္ပါသလား?
ပုံမွန္သုံးသင့္တဲ့ ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္တစ္ခု လုံး၀ မဟုတ္ပါ။ နည္းနည္းစားစား မ်ားမ်ားစားစား ေရရွည္စားရင္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ရွိတာပါပဲလို႔ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားပါတယ္။
Good Manufacturing Practice (GMP) လို႔ေခၚတဲ့ ကမာၻ႔အဆင့္ ထုတ္လုပ္မႈ စနစ္ေကာင္း (GMP စနစ္)ရဲ႕အစားအေသာက္ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ အခ်ိဳမႈန႔္ လုံး၀ မပါပါဘူး။ အခ်ိဳမႈန႔္ကို ေရရွည္ပုံမွန္ စားသုံးသြားရင္ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိလာႏိုင္မလဲ။
(၁) ဆီးခ်ိဳမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း (Insulin) ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမွာ အေႏွာင့္အယွက္ တစ္ရပ္ျဖစ္ေစလို႔ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ေစဖို႔ ေကာင္းေကာင္း အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
(၂) အစာအလြန္အကြၽံ စားခ်င္စိတ္ကို တိုးပြားျဖစ္ေပၚေစသလို အဝလြန္ျခင္းကို တားဆီးေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္းမ်ားကိုပါ ပိတ္ဆို႔လို႔ အဝလြန္ျခင္းကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္။
အဝလြန္ျခင္း ေရာက္လာရင္ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာပိတ္စတဲ့ အေဖာ္အေပါင္းေတြပါ’ပါ လာပါလိမ့္မယ္။
(၃) ဦးေဏွာက္ဆဲလ္ေတြကို ျမန္ျမန္ ပ်က္စီးယိုယြင္းေစပါတယ္။ မွတ္ဉာဏ္ကို အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ ေပ်ာက္ဆုံးေစၿပီး ေမ့တတ္တဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစဖို႔ အလားအလာ အရမ္း မ်ားေစပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန႔္ကို ေမြးကင္းစ ကတည္းကေန စၿပီးစားတဲ့ ကေလးေတြမွာ ဉာဏ္ရည္ပိုင္းယုတ္ေလ်ာ့မႈ ရွိတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
(၄) ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ အခ်ိဳမႈန႔္ သုံးစြဲမႈကို လုံးျဝဖတ္ေတာက္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ေၾကျငာခ်က္ေတြ ဥပေဒေတြ အလန႔္တၾကား ထုတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။
ဂ်ာမန္က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြ ဘာေတြ႕ရလို႔လဲဆိုတာ စာဖတ္သူတို႔ သိပါသလား။
အခ်ိဳမႈန႔္စားတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြဟာ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း စြမ္းရည္က်ဆင္း၍ မတိုးေတာ့ျခင္း (Insulin-resistant) ေမြးရာပါ ျဖစ္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီကေလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ပြားႏႈန္း ျမင့္မားေနတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။
(၅) ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ အခ်ိဳမႈန႔္စားတဲ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြရဲ႕ medulla oblongata, thalamus, or hypothalamus ဆိုတဲ့ ဦးေဏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ အာ႐ုံေၾကာဆဲလ္ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။
ဒီေနရာေတြဟာ အစားအေသာက္ စားခ်င္စိတ္ကို အဓိက ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဦးေဏွာက္ ဧရိယာေတြျဖစ္လို႔ ဒီလိုကေလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ အစားအေသာက္ အလြန္အကြၽံ စားတဲ့ အက်င့္ရွိကာ အဝလြန္ၿပီး ေရာဂါေတြထူေစတတ္တာ ကမာၻတစ္ဝန္း ေလ့လာေတြ႕ရွိ ထားပါတယ္။
(ဒါဟာ အခ်ိဳမႈန႔္ကေပးတဲ့ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး/ လူမႈေရး ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး (National Health/Social Burden) ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အခ်ိဳမႈန႔္ ဝယ္ယူတင္သြင္းရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံနဲ႔လူမ်ိဳး အက်ိဳးရွိေစမယ့္ တျခားအရာေတြဝယ္ယူဖို႔ ႏိုင္ငံျခားေငြ ေလ်ာ့ေစလို႔ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း နစ္နာပါတယ္။)
(၆) မ်ိဳးပြားစြမ္းရည္ က်ဆင္းျခင္း၊ သားသမီးရႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းျခင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Chinese Restaurant Syndrome ေခၚ တ႐ုတ္စားေတာ္ဆက္ေရာဂါစု ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါစုဟာ အခ်ိဳမႈန႔္ လြန္ကဲစြာပါတဲ့ အစားအေသာက္ စားၿပီးၿပီးခ်င္းမွာ မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္းနဲ႔ တစ္ကိုယ္လုံးမွာ အနီစက္ေတြ ထြက္လာျခင္း၊ ေခါင္းအရမ္းထိုးကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊
မ်က္ႏွာမွာ တင္းၾကပ္ေနတယ္လို႔ ခံစားရတတ္ျခင္း၊ ေမးလႈပ္ ပါးစပ္ဖြင့္ရတာ ေလးျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ခါးနာျခင္း စတာေတြ ခံစားရတတ္တဲ့ အခ်ိဳမႈန႔္နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။
(၇) ပန္ကရိယေခၚ မုန႔္ခ်ိဳအိတ္ေရာင္ေရာဂါအပါအဝင္ ကိုယ္တြင္းကလီစာတစ္ခုခု ေရာင္ယမ္းတဲ့ေရာဂါရွိေနသူေတြ၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြ၊ စာသင္ၾကားေနတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ အထူးေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။
(၈) လူအမ်ားစုက ဆားကအငန္ အခ်ိဳမႈန႔္က အေပါ့ဆိုၿပီး တလြဲမွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆားထည့္လြန္လို႔ ငန္သြားရင္ အခ်ိဳမႈန႔္မ်ားမ်ား ထပ္ထည့္ပါတယ္။ အမွန္က ဆားက Sodium chloride ၊ အခ်ိဳမႈန႔္က Monosodium glutamate ျဖစ္လို႔
ႏွစ္ခုလုံး ဆိုဒီယမ္ (Sodium) ဆားဓာတ္ျဖစ္ကာ ႏွစ္ခုၿပိဳင္စားသုံးရင္ ေသြးတြင္းဆိုဒီယမ္ ျမင့္တက္မႈ အရမ္းမ်ားလာေစကာ ေသြးတိုးေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ကာကြယ္လိုသူမ်ားနဲ႔ ရွိသူမ်ားဟာ အခ်ိဳမႈန႔္ကို အထူးေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန႔္ စြဲလမ္းေနျခင္းကို ဘယ္လို ေလွ်ာ့ခ်အျမစ္ျဖတ္ၾကမလဲ
(၁) ေလွ်ာ့ခ်သုံးျခင္းျဖင့္ စတင္ပါ။ အခ်ိဳမႈန႔္ဟာ အသားေတြရဲ႕ အရသာကိုသာ ျမႇင့္တင္ေပးတာျဖစ္လို႔ အသီးအႏွံေတြမွာ လုံး၀ မသုံးပါနဲ႔။
(၂) ေယဘုယ်လမ္းၫႊန္ (General Guideline)အရေျပာရရင္ အစားအေသာက္ တစ္ကီလို (၂.၂ေပါင္)ကို အခ်ိဳမႈန႔္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းနဲ႔ တစ္ဇြန္းထက္ ပိုမသုံးပါနဲ႔။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
(၃) ရယ္ဒီမိတ္ အစားအေသာက္ေတြ အားလုံးနီးပါးမွာအခ်ိဳမႈန႔္ပါၿပီးသားဆိုတာ သတိထားပါ။ ဘယ္ေတာ့မွ အခ်ိဳမႈန႔္ ထပ္မထည့္ပါနဲ႔။
(၄) ရယ္ဒီမိတ္ စားစရာေတြဝယ္ရင္ ေလဘယ္လ္ေပၚမွာပါတဲ့ အခ်ိဳမႈန႔္ပါဝင္မႈ ပမာဏကို ရွာေဖြပါ။ အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ အစားအေသာက္တံဆိပ္ေတြ အားလုံးရဲ႕ ပါဝင္ဖက္ပစၥည္းစာရင္း
(Ingredient List)ရဲ႕ ေအာက္ဆုံးမွာ အခ်ိဳမႈန႔္ တကယ္သုံးထားရင္ သုံးထားေၾကာင္း ပမာဏ အတိအက်ပါ’ပါတယ္။
(၅) ႐ိုးရာဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္ေတြ (ဥပမာ ပုစြန္ေျခာက္၊ ငါးပိ စတာေတြ)ကို ျပန္လည္အစားထိုး သုံးသင့္ပါၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေရွးအစဥ္အဆက္ ဘိုးဘြားမ်ားဟာ ထြားက်ိဳင္းသန္မာ ေရာဂါကင္းခဲ့တာ အခ်ိဳမႈန႔္ မစားခဲ့ၾကတာလည္း ပါ’ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
Credit.တကၠသိုလ္ လုလင္